زمانی که قصد پرورش قارچ را چه به صورت صنعتی و سنتی داریم لازم است بدانید بسترهای لازم برای کشت و پرورش قارچ را فراهم کنید، آماده سازی تجهیزات پرورش گام مهمی در موفقیت شما خواهد بود
در این مقاله قصد داریم شما را با تک تک تجهیزات پرورش قارچ آشنا کنیم.
تجهیزات موردنیاز در سالن های پرورش قارچ :
- سیستم رطوبت ساز یا مه پاش
- سیستم تهویه هوا
- قفسه بندی سالن های قارچ
- فن های ورودی و خروجی هوا (مربوط به سیستم تهویه هوا )
- ترمومتر میله ای یا همان دماسنج
- رطوبت سنج
- ترموستات محیطی جهت تنظیم دما
- سیستم گرمایشی
- مواد ضدعفونی کننده و گند زدا
سیستم رطوبت ساز یا مه پاش
سیستم های رطوبتی در سالن های کشت و پرورش قارچ به 2 صورت صنعتی که هواساز و مه ساز با هم میباشد مورد استفاده قرار میگیرد که به شکل پکیج و نیازمند دستگاه هایی چون چیلر و دیگ بخار میباشد .
اما در سالن های سنتی بدلیل توجیح اقتصادی امکان نصب هواساز وجود ندارد بنابراین از رطوبت ساز های مکانیکی (پروانه ای ) یا رطوبت ساز های التراسونیک استفاده میشود. که این نوع رطوبت ساز های بسته به شرلیط سالن در ابعاد های مختلف مورد استفاده و بهره برداری قرار میگیرد .
توجه داشته باشید در انتخاب نوع رطوبت ساز حتما با کارشناس فروش مجموعه اروم کشاورز مشاوره داشته باشد تا جوابگوی سالن شما سالنداران محترم باشد .
سیستم تهویه هوا
با توجه به اینکه براساس چگالی هوای گرم سبک تر است در بالا قرار می گیرد و هوای سرد در قسمت پایین قرار می گیرد بنابراین استفاده از هواساز باعث می شود که هوا به صورت یکسان درمحیط قرار بگیرد. از مهم ترین نکته های که در سالن های پرورش قارچ حتما باید به آن توجه کرد توزیع یکنواخت هوا در سالن است(که این مورد در خصوص سالن های صنعتی میباشد)
در سالن های سنتی از ورودی و خروجی های هوا بصورت ساده کمک گرفته میشود بدین شکل که ورودی هوا از طریق کولر آبی صورت گرفته و خروجی (اگزوز)از طریق فن های خروج صورت میگیرد
- قفسه بندی سالن های قارچ
قفسه بندی در سالن های قارچ به جهت استفاده بهینه از واحد سطح انجام میگیرد که در سالن های سنتی معمولا جنس آنها از پروفیل میباشد ولی در سالن های صنعتی از جنس گالوانیزه یا استیل استفاده میشود که بدلیل هزینه بالای استیل در واحد های سنتی مقرون به صرفه نمیباشد .
طراحی قفسه ها بر اساس اندازه سالن و متراژ متغیر میباشد که توصیه میشود قبل از انجام قفسه بندی با مشاوران مجموعه اروم کشاورز ارتباط برقرار نمایید .
فن های ورودی و خروجی هوا
در سالن های پرورش قارچ بیشتر از فن های ساده و یا سانتریفوژ استفاده می شود هر دو نوع یاد شده بخوبی از عهده فشار استاتیکی هوا-اصطکاک هوا برآمده و به خوبی هوا را تهویه می نمایند.
پرورش دهندگان قارچ دکمه ای از تجهیزات قارچ دکمه ای از فن هایی که قادرند در هر دقیقه ۰٫۵ فوت مکعب هوای سطح کشت را تهویه نماینده ،استفاده می کنند. برای بیشتر سالن های کشت کوچک، یک فن ساده به قطر ۲۵-۱۵ سانتی متر و حجم تهویه ۵۰۰-۱۰۰فوت مکعب بر دقیقه با فشار استاتیکی(sp=0.5) کافی خواهد بود. با کم و زیاد کردن دور موتور می توان در مراحل مختلف کاشت ،تهویه مورد نیاز را انجام داد.برای آزمایش نحوه صحیح جریان هوا می توان مقداری دود سیگار است.
سیستم گرمایشی
سیستم های گرمایشی در پرورش قارچ در واحدهای سنتی معمولا از هیتر استفاده میشود که بر اساس نوع و مدل هیترهای حرارتی و نوع سوخت آنها (گازی یا گازوئیلی ) متفاوت میباشد که در سایت مجموعه اروم کشاورز مدل های آن ذکر شده .
نکته مهم در نصب هیتر ها باید به این نکته دقت شود که در مرحله فاز زایشی کشت قارچ نباید co2محیط زیاد باشد که در این مورد حتما در نصب هیتر دقت شود فقط هوای گرم آن وارد سالن شود و هیتر در پیش سالن روشن شود .
اِشکال شوفاژ در هزینه اولیهی راه اندازی و مشکلات استفاده از آن در سطح گسترده است، آنچه در حال حاضر در سالنهای بزرگ پرورش قارچ رواج دارد، استفاده از هیتر است.
هیتر ها در اندازه ها و قیمت های مختلفی وجود دارند که باید از آن ها با توجه به نیاز سالن استفاده کرد. برای گرم کردن یک سالن پرورش تا ۳۵ درجهی سانتی گراد، یک منبع تولید حرارت به قدرت ۳۵ – ۴۰ کیلو کالری برای هر متر مکعب فضا لازم است.
به عنوان مثال سالنی به ابعاد ۳۰×۱۰×۳ متر، به یک منبع حرارتی با ویژگیِ زیر نیاز دارد:
۳ × ۱۰ × ۳۰ = ۹۰۰ متر مکعب
۹۰۰ × ۴۰ = ۳۶،۰۰۰ کیلو کالری
یعنی منبع حرارتی آن باید دارای قدرت ۳۶۰۰۰ کیلو کالری باشد.
محل قرارگیری هیتر کابینتی در سالن پرورش قارچ
هیتر را در اتاقکی خارج از سالن پرورش اصلی و نزدیک به آن قرار داده (اتاق گرم) و هوای گرم را به وسیلهی لولههای نایلونی به درون سالن هدایت می کنند.
کولر
استفاده از کولر گازی به دلیل قیمت بالا، بازدهی اندک و هزینه سر سام آور برق آن رایج نیست. از کولر آبی نیز نمی توان در سالنهای پرورش قارچ استفاده کرد، زیرا کولر آبی تنها در شرایط آب و هوایی خشک، با به چرخش در آوردن هوای مرطوب، کارایی دارد و در محیط مرطوب سالنهای پرورش قارچ، تنها به صورت فن عمل کرده و فقط ۴ – ۳ متر جلوتر از خود را خنک میکند.
در صورت استفاده از کولر آبی، باید آنرا مانند هیتر در بیرون از سالن پرورش قرار داده و به وسیلهی کانال نایلونی، باد خنک را وارد سالن می کنیم و این بار کانال را در کف زمین قرار نــمی دهیم. کانال باید نزدیک سقف باشد تا هوای خنک آن به سمت زمین سرازیر شود.
در حال حاضر، دستگاه خنک کنندهای که در واحد های پرورش قارچِ مجهز مورد استفاده قرار می گیرد، چیلر است. به علت قیمت بالا، برای تولید کننگان خردهپا و متوسط میسر نیست که به خرید چیلر مبادرت ورزند. با کمک این دستگاه، می توان در تمام طول سال اقدام به تولید قارچ کرد. این امر حتی در تابستان های بسیار گرم هم امکانپذیر است و با داشتن چیلر، دیگر نیاز نیست که از دمای بالا هراس داشت. برای کسانی که می خواهند بازار دایمی داشته باشند، خرید این دستگاه الزامی است. چون قطع تولید در تابستان موجب از دست دادن بخش مهمی از بازار فروش می گردد.
ترموستات
وسیلهای برای نگه داشتن دما در یک حد خاص و جلوگیری از بروز نوسان در آن است. با ترموستات می توان هیتر و دستگاههای خنک کننده را در زمان مناسب بهطور خودکار روشن و خاموش کرد. دقت شود عملکرد سیستم های کنترل رطوبت و دما باید به خوبی انجام بگیرد چون براساس تحقیقات به عمل آمده بیشتر این دستگاه ها سنسور رطوبت بعد از مدتی دچار اشکال میکند که حتما قبل از خرید این نکته توسط سالنداران محترم رعایت شود .
درصورتی که سنسور مناسب پیدا نکردیم میتوانیم از تایمر های 24ساعته استفاده کنیم
دماسنج
دماسنج یا ترمومتر در مدل های مختلفی در بازار عرضه میگردد که برای سنجش دمای داخل کمپوست از دماسنج میله ای و برای سنجش محیط از دماسنج های محیطی استفاده شود